Amaç: MADDE 1:
Bu yönergenin amacı Yeditepe Üniversitesinde kayıtlı engeli olan/özürlü öğrencilerin sınavları hakkında öğretim elemanları ve öğrencileri bilgilendirmek, yapılacak işi belirlemek ve tanımlamaktır.
Kapsam MADDE 2:
Bu yönerge, engeli olan/özürlü öğrencilerin sınavları öncesinde, sırasında ve sonrasında öğretim elemanlarının ve engeli olan öğrencilerin etkinliklerini kapsar.
Tanımlar MADDE 3:
Ders Sorumlusu: Söz konusu dersin sorumlusu olan öğretim elemanı veya elemanlarıdır.
Gözetmen: Sınav sırasında sınavların düzgün ve zamanında yapılmasını sağlamadan sorumlu olan ve ders sorumlusu ve engeli olan/özürlü öğrenciye destek veren görevli öğretim elemanıdır.
Engeli olan/Özürlü Öğrenciye Destek: Sınav öncesinde, sırasında ve sonrasında engeli olan/özürlü öğrencinin sınavlarının ayrımcılığı ortadan kaldırmak için özel durumuna göre (görme, işitme engeli ve/veya yazı yazmasını uzun süre oturmasını engelleyen bir bedensel engel vb.) uygun olarak düzenlenmesi ve sınavların düzgün işleyişi ile ilgili olarak verilen gerekli destektir.
Engeli olan/Özürlü Öğrenciye Destek Veren Görevli: Sınav öncesinde, sırasında ve sonrasında engeli olan/özürlü öğrencinin sınavının ayrımcılığı ortadan kaldırmak için özel durumuna göre (görme, işitme engeli ve/veya yazı yazmasını uzun süre oturmasını engelleyen bir bedensel engel vb.) uyarlanması için gerekli desteği vermek üzere görevlendirilen öğretim elemanıdır.
Özürlü öğrenci: Doğuştan veya sonradan meydana gelen hastalıklar veya kazalara bağlı olarak gelişen fiziksel, duyusal, ruhsal, zihinsel, işitsel veya görsel bozukluklar nedeniyle bir aktiviteyi normal tarzda veya normal kabul edilen sınırlar içinde gerçekleştirmede yetersizliği ve kısıtlılığı olan öğrenci.
Engeli olan öğrenci: Doğuştan veya sonradan meydana gelen hastalıklar veya kazalara bağlı olarak gelişen fiziksel, duyusal, ruhsal, zihinsel, işitsel veya görsel bozukluklar veya özür nedeniyle yaşı, cinsi, eğitim, sosyal ve kültürel durumunun gerektirdiği şekilde işlevleri/ fonksiyonları yerine getiremeyen öğrenci.
Sınav Esasları
MADDE 4: Sınav öncesinde, sırasında ve sonrasında engeli olan/özürlü öğrencinin sınavının ayrımcılığı ortadan kaldırmak için özel durumuna göre uyarlanması ile ilgili esasları kapsamaktadır. Buna göre,
a) Sınav salonlarının erişilebilir olması gerekmektedir.
b) İhtiyaç halinde sınavda destek olması amacıyla bir öğretim elemanı ( öğretim görevlisi, araştırma görevlisi) refakatçi/okuyucu olarak görevlendirilebilir.
c) Sınav öncesinde, sırasında ve sonrasında engeli olan/özürlü öğrencinin sınavlarının ayrımcılığı ortadan kaldırmak için özel durumuna göre (görme, işitme engeli ve/veya yazı yazmasını uzun süre oturmasını engelleyen bir bedensel engel vb.) uygun olarak düzenlenmesi ve sınavların düzgün işleyişinin sağlanması için engeli olan/özürlü öğrenciye gerekli destek verilmelidir. Örneğin,
Kısmi veya tam görme engeli olan öğrenciler için;
i. Kısmi görme engeli olan öğrenciler için sınav sorularının büyük punto ve bold ile yazılması,
ii. Öğrencinin ihtiyacına uygun olarak sınav salonunda büyüteç bulundurulması veya öğrencinin kullanmasına izin verilmesi,
iii. Üniversitede Brail alfabeli klavye veya Brail alfabeli fotokopi yaptırma olanağı varsa sınavlarda öğrencilerin yararlanması,
iv. Soruların sesli kayıt sistemi ile kaydedilmesi ve Brail alfabeli cevap kağıdının temin edilmesi,
v. refakatçi/okuyucu sağlanması
İşitme görme engeli olan öğrenciler için;
v. İşitme engeli olan öğrencinin sınav gözetmenini ve dersin sorumlusunu kolayca görebileceği bir yere oturması sağlanmalıdır.
vi. Sınav sırasında sınav görevlileri ve ders sorumlusu komut verirken veya açıklamalar yaparken, işitme engeli olan öğrencinin karşısında durmaya özen göstermeli, yavaş ve net konuşmalıdır.
vii. “vi” deki özen gösterilemeyecek ise, öğrencinin dudaktan okuma ile iletişim kurması engelleneceği için, sınavda işaret dili tercümanı bulundurulmalıdır.
Bedensel engeli olan öğrenciler için;
i. Bedensel engeli nedeniyle yazı yazmakta zorlanan öğrenciye, daha uzun sınav süresi, kayıt cihazı, bilgisayar/laptop verilebilir.
ii. Önceden bu durumunu kanıtlamış ve bildirmiş olması halinde, özür veya bir hastalığı olan öğrenci sınavda dinlenme arası talep edebilir. Örneğin,
- travmatik beyin yaralanması olan öğrenci konsantrasyonunu arttırmak,
- diabeti olan öğrenci ilaç almak, yiyecek veya su ihtiyacını karşılamak,
- ağrı veya psikiyatrik sorunlar nedeniyle ilaç tedavisi altında olan öğrenci, eğer gerekiyorsa, dinlenmek veya ilacını almak,
- omurilik yaralanması geçiren bir öğrenci kaslarındaki spasmı ve gerilmeleri vb. gidermek üzere egzersiz yapmak ve dinlenmek amacıyla sınavda ara talep edebilir.
iii. Uzun süre aynı pozisyonda kalmanın sakıncalı veya zorlayıcı olduğu durumlarda öğrencinin talebi gereği tercih ettiği pozisyonda (uzun oturarak, yüzüstü yatarak vb.) sınav olması sağlanabilir.
MADDE 5: Öğrencinin talebi doğrultusunda ve bölüm başkanlığı/danışman/dersin sorumlu öğretim üyesi uygun gördüğü takdirde ayrı bir yerde sınava alınması gerekebilir.
MADDE 6: Geçici bir süre için herhangi bir nedenle engeli olan öğrencinin talebi doğrultusunda bölüm başkanlığı/danışman/dersin sorumlu öğretim üyesinin uygun gördükleri önlemleri almaları söz konusu olabilir.
Sınavlara hazırlık
MADDE 7: Engeli olan/özürlü öğrencinin sınavlara hazırlanabilmesi için ders notlarının önceden verilmesine, ödevler için daha uzun süre verilmesine özen gösterilmelidir.
MADDE 8: Öğrenciye engelinden dolayı derslerinde ayrımcılığa neden olmamak amacıyla hiçbir şekilde muafiyet verilmeyecek, ders ve sınavlarda engeline yönelik düzenlemenin yapılmasına özen gösterilecektir.
SINAV VE DERS UYGULAMALAR YÖNERGESİ
Amaç: MADDE 1:
Bu yönergenin amacı Yeditepe Üniversitesinde kayıtlı engeli olan/özürlü öğrencilerin sınavları hakkında öğretim elemanları ve öğrencileri bilgilendirmek, yapılacak işi belirlemek ve tanımlamaktır.
Kapsam MADDE 2:
Bu yönerge, engeli olan/özürlü öğrencilerin sınavları öncesinde, sırasında ve sonrasında öğretim elemanlarının ve engeli olan öğrencilerin etkinliklerini kapsar.
Tanımlar MADDE 3:
Ders Sorumlusu: Söz konusu dersin sorumlusu olan öğretim elemanı veya elemanlarıdır.
Gözetmen: Sınav sırasında sınavların düzgün ve zamanında yapılmasını sağlamadan sorumlu olan ve ders sorumlusu ve engeli olan/özürlü öğrenciye destek veren görevli öğretim elemanıdır.
Engeli olan/Özürlü Öğrenciye Destek: Sınav öncesinde, sırasında ve sonrasında engeli olan/özürlü öğrencinin sınavlarının ayrımcılığı ortadan kaldırmak için özel durumuna göre (görme, işitme engeli ve/veya yazı yazmasını uzun süre oturmasını engelleyen bir bedensel engel vb.) uygun olarak düzenlenmesi ve sınavların düzgün işleyişi ile ilgili olarak verilen gerekli destektir.
Engeli olan/Özürlü Öğrenciye Destek Veren Görevli: Sınav öncesinde, sırasında ve sonrasında engeli olan/özürlü öğrencinin sınavının ayrımcılığı ortadan kaldırmak için özel durumuna göre (görme, işitme engeli ve/veya yazı yazmasını uzun süre oturmasını engelleyen bir bedensel engel vb.) uyarlanması için gerekli desteği vermek üzere görevlendirilen öğretim elemanıdır.
Özürlü öğrenci: Doğuştan veya sonradan meydana gelen hastalıklar veya kazalara bağlı olarak gelişen fiziksel, duyusal, ruhsal, zihinsel, işitsel veya görsel bozukluklar nedeniyle bir aktiviteyi normal tarzda veya normal kabul edilen sınırlar içinde gerçekleştirmede yetersizliği ve kısıtlılığı olan öğrenci.
Engeli olan öğrenci: Doğuştan veya sonradan meydana gelen hastalıklar veya kazalara bağlı olarak gelişen fiziksel, duyusal, ruhsal, zihinsel, işitsel veya görsel bozukluklar veya özür nedeniyle yaşı, cinsi, eğitim, sosyal ve kültürel durumunun gerektirdiği şekilde işlevleri/ fonksiyonları yerine getiremeyen öğrenci.
Sınav Esasları
MADDE 4: Sınav öncesinde, sırasında ve sonrasında engeli olan/özürlü öğrencinin sınavının ayrımcılığı ortadan kaldırmak için özel durumuna göre uyarlanması ile ilgili esasları kapsamaktadır. Buna göre,
a) Sınav salonlarının erişilebilir olması gerekmektedir.
b) İhtiyaç halinde sınavda destek olması amacıyla bir öğretim elemanı ( öğretim görevlisi, araştırma görevlisi) refakatçi/okuyucu olarak görevlendirilebilir.
c) Sınav öncesinde, sırasında ve sonrasında engeli olan/özürlü öğrencinin sınavlarının ayrımcılığı ortadan kaldırmak için özel durumuna göre (görme, işitme engeli ve/veya yazı yazmasını uzun süre oturmasını engelleyen bir bedensel engel vb.) uygun olarak düzenlenmesi ve sınavların düzgün işleyişinin sağlanması için engeli olan/özürlü öğrenciye gerekli destek verilmelidir. Örneğin,
Kısmi veya tam görme engeli olan öğrenciler için;
i. Kısmi görme engeli olan öğrenciler için sınav sorularının büyük punto ve bold ile yazılması,
ii. Öğrencinin ihtiyacına uygun olarak sınav salonunda büyüteç bulundurulması veya öğrencinin kullanmasına izin verilmesi,
iii. Üniversitede Brail alfabeli klavye veya Brail alfabeli fotokopi yaptırma olanağı varsa sınavlarda öğrencilerin yararlanması,
iv. Soruların sesli kayıt sistemi ile kaydedilmesi ve Brail alfabeli cevap kağıdının temin edilmesi,
v. refakatçi/okuyucu sağlanması
İşitme görme engeli olan öğrenciler için;
v. İşitme engeli olan öğrencinin sınav gözetmenini ve dersin sorumlusunu kolayca görebileceği bir yere oturması sağlanmalıdır.
vi. Sınav sırasında sınav görevlileri ve ders sorumlusu komut verirken veya açıklamalar yaparken, işitme engeli olan öğrencinin karşısında durmaya özen göstermeli, yavaş ve net konuşmalıdır.
vii. “vi” deki özen gösterilemeyecek ise, öğrencinin dudaktan okuma ile iletişim kurması engelleneceği için, sınavda işaret dili tercümanı bulundurulmalıdır.
Bedensel engeli olan öğrenciler için;
i. Bedensel engeli nedeniyle yazı yazmakta zorlanan öğrenciye, daha uzun sınav süresi, kayıt cihazı, bilgisayar/laptop verilebilir.
ii. Önceden bu durumunu kanıtlamış ve bildirmiş olması halinde, özür veya bir hastalığı olan öğrenci sınavda dinlenme arası talep edebilir. Örneğin,
- travmatik beyin yaralanması olan öğrenci konsantrasyonunu arttırmak,
- diabeti olan öğrenci ilaç almak, yiyecek veya su ihtiyacını karşılamak,
- ağrı veya psikiyatrik sorunlar nedeniyle ilaç tedavisi altında olan öğrenci, eğer gerekiyorsa, dinlenmek veya ilacını almak,
- omurilik yaralanması geçiren bir öğrenci kaslarındaki spasmı ve gerilmeleri vb. gidermek üzere egzersiz yapmak ve dinlenmek amacıyla sınavda ara talep edebilir.
iii. Uzun süre aynı pozisyonda kalmanın sakıncalı veya zorlayıcı olduğu durumlarda öğrencinin talebi gereği tercih ettiği pozisyonda (uzun oturarak, yüzüstü yatarak vb.) sınav olması sağlanabilir.
MADDE 5: Öğrencinin talebi doğrultusunda ve bölüm başkanlığı/danışman/dersin sorumlu öğretim üyesi uygun gördüğü takdirde ayrı bir yerde sınava alınması gerekebilir.
MADDE 6: Geçici bir süre için herhangi bir nedenle engeli olan öğrencinin talebi doğrultusunda bölüm başkanlığı/danışman/dersin sorumlu öğretim üyesinin uygun gördükleri önlemleri almaları söz konusu olabilir.
Sınavlara hazırlık
MADDE 7: Engeli olan/özürlü öğrencinin sınavlara hazırlanabilmesi için ders notlarının önceden verilmesine, ödevler için daha uzun süre verilmesine özen gösterilmelidir.
MADDE 8: Öğrenciye engelinden dolayı derslerinde ayrımcılığa neden olmamak amacıyla hiçbir şekilde muafiyet verilmeyecek, ders ve sınavlarda engeline yönelik düzenlemenin yapılmasına özen gösterilecektir.
Mevzuat
ÖZÜRLÜLER VE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN